معرفی رشته مدیریت پروژه و ساخت

خلاصه  :  مدیریت پروژه به کارگیری دانش، مهارتها، ابزار و تکنیکهایی لازم در اداره جریان اجرای فعالیتها، به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان از اجرای پروژه است.

معرفی رشته مدیریت پروژه و ساخت:

حدود 50 سال از پیدایش ، تکوین و کاربرد سیستم های مدون و منظم برنامه ریزی وکنترل پروژه وهمچنین مدیریت پروژه می گذرد و کار توسعه، تکمیل و بهره برداری از این سیستم ها و روش ها همچنان ادامه دارد.هدف مهم و کار اصلی سیستم های برنامه ریزی و کنترل(نظارت) پروژه ، دستیابی به هدفهای برنامه ، طرح پروژه ازراه بهینه نمودن مدت زمان، هزینه ی اجرا و کیفیت نتایج پیش بینی شده یا مورد انتظار آنهاست. بدین جهت ، ابزاری موثر و کارامد برای مدیریت برنامه ، طرح و پروژه می باشد. طرح ها و پروژه ها در هر کشوری، همچون چرخ هایی برای تحرک ماشین رشد و توسعه ی اقتصادی - اجتماعی به شمار می آیند. شناخت یکایک منابع کشور و اولویت آنها نسبت به یکدیگر و استفاده بهینه از آنها ، موجب دستیابی کامل به هدف ها وآرمان های تعیین شده ، تسریع حرکت فرایند توسعه و سلامتی ساخت و روان نظام اقتصادی یک کشور خواهد شد.

از این رو، کشورهایی که در فرایند پر شتاب تحول نظام اقتصادی-اجتماعی ،به این حقایق و آگاهی ها دست یافته اند ، نه تنها زمان بلکه سایر منابع(نیروی انسانی ، تجهیزات ، ماشین آلات ، مواد اولیه و مصالح ، پول ، سرمایه و طبیعت ) نیز برای آنها بسیار مهم تلقی می شود و برای حفظ موقعیت اقتصادی و ارتقا و بهبود آن به تهیه و توسعه روش ها و سیستم های بهینه سازی منابع ، و از همه مهمتر بهره برداری از آنها ، نیازی حیاتی دارند.

در ایران در 20 سال اخیر ، در زمینه معرفی و گسترش مبانی و مفاهیم مدیریت ، وتا حدودی مدیریت پروژه و سیستم های برنامه ریزی و کنترل پروژه ، تلاش های ارزنده ای انجام شده است.

مدیریت پروژه قبلاً به صورت یکی از فیلد های رشته ی صنایع بود و به این صورت بود که فارغ التحصیلان رشته ی صنایع(تولید صنعتی) به عنوان مدیر پروژه در بخش صنعتی مشغول به کار می شدند . با سیستماتیک شدن مقوله ی ساخت وساز به برنامه ریزی و مدیریت در این زمینه احساس نیاز بیشتری می شد. و در پاره ای موارد مهندسین صنایع که دانش کافی در مقوله ی ساخت نداشتند به عنوان مدیران پروژه های ساختمانی مطرح می شدند. اما حدود 6 سال است که رشته ی مدیریت پروژه و ساخت به صورت کاملاً تخصصی برای فارغ التحصیلان (دوره ی لیسانس ) رشته ی معماری و عمران آموزش داده می شود.

مدیریت پروژه به کارگیری دانش، مهارتها، ابزار و تکنیکهای لازم در اداره جریان اجرای فعالیتها، به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان از اجرای پروژه است. مدیریت پروژه در اجرای این مهم از دو بازوی قدرتمند برنامه ریزی و کنترل پروژه بهره می گیرد.

کنترل پروژه فرآیندی است در جهت حفظ مسیر پروژه برای دستیابی به یک تعادل اقتصادی موجه بین سه عامل هزینه، زمان و کیفیت در حین اجرای پروژه، که از ابزار و تکنیک های خاص خود در انجام این مهم کمک می گیرد. در واقع کنترل اجرای دقیق و کامل برنامه تدوین شده برای پروژه است، به طوری که هنگام خروج از برنامه بتوان با تشخیص با تشخیص علل و طرح اقتصادی ترین فعالیتها، پروژه را به نزدیکترین حالت ممکن در مسیر اولیه و اصلی خود باز گرداند.

لازم به ذکر است که این رشته زیر گروه رشته ی معماری (گروه هنر) با کد 1361 در دفترچه آزمون سراسری وجزء رشته های شناور یا ستاره دار می باشد که با مدرک لیسانس هر رشته می توان این گرایش را به عنوان رشته ی دوم انتخاب نمود. اما گرایشی کاملاًتخصصی از رشته ی عمران به نام « مدیریت ساخت» وجود دارد که سر فصل دروس امتحانی متفاوت از گرایش مدیریت پروژه و ساخت دارد و تا حدی نیز زمینه ی کاری کاملاً کارگاهی دارد.

سرفصل دروس و منابع آزمون کارشناسی ارشد:

 1) زبان عمومی و تخصصی: ضریب 2

 2) ایستایی و فن ساختمان : ضریب 2

(۳  مدیریت کارگاهی : ضریب 4

(۴  مواد ومصالح : ضریب 2

همان طور که می بینید درس زبان، ضریب 2دارد و در این رشته مانند مدیریت پروژه و ساخت با دروس تخصصی هم ضریب بوده و ارزشی برابر با آنها دارد. پس باید برای قبولی در این رشته زبان را جدی تر گرفت. کتاب های "زبان تخصصی برای دانشجویان معماری"، "زبان تخصصی برای دانشجویان عمران " منابع  زبان توصیه شده در این رشته هستند.

برای سایر سرفصل ها نیز منابع زیر مناسب خواهند بود:

مصالح ساختمانی:

1.       مشخصات فنی و عمومی ساختمان(نشریه 55)

2.       مبحث 9 مقررات ملی ساختمان(بتن)

3.       مبحث 5 مقررات ملی ساختمان(مصالح)

4.       تست مصالح نظام مهندسی

5.        تست مصالح آزمون های کاردانی به کارشناسی

سازه:

1.       سازه در معماری( دکتر گلابچی)

2.       درک رفتار سازه ها ( دکتر گلابچی)

3.        سیستم های ساختمانی(هنریش انگل)

4.       سیستم های ساختمانی آینده ( دکتر گلابچی)

5.       معمار+مهندس=ساختار ( دکتر گلابچی)

6.       سازه و معماری (وحید تقی یاری،حمید حسینی مردی)

7.       رفتار و طراحی سازه ساختمان های بلند(مبحث برج ها) (تالیف دکتر فریبرز ناطق نوری)

8.        آیین نامه 2800 زلزله

9.       مبحث 6 مقررات ملی ساختمان

10.   تحلیل سازه ها ( 4 فصل اول)( شاپور طاحونی)

مدیریت و تشکیلات کارگاهی:

1.       مدیریت و کنترل پروژه (حاج شیر محمدی)

2.        مدیریت و کنترل پروژه( نادری پور)

3.       مدیریت و کنترل پروژه (گلشنی)

4.       برنامه ریزی شبکه ای ( محمد تقی بانکی)

5.       روش ها و مدیریت کارهای ساختمانی( محمد تقی بانکی)

6.       مدیریت پروژه های عمرانی (امیر لطفی)

7.       شرایط عمومی پیمان

8.       مدیریت پروژه های ساختمانی(مبحث مشاجره کارفرما و پیمانکار، قرار دادها)(محمد تقی بانکی)

9.       مدیریت پروژه های ساختمانی (محمد رضا موسویان)

10.   فهرست بها ابنیه

سیلابس درسی کارشناسی ارشد:

1.آموزش مدیریت پروژه:

الف-نظریه های مدیریت پروژه

1-الف -خواندنی های تکلیفی

2-الف-آموزش نظری(جلسات تکلیفی)

3-الف-آموزش عملی (پروژه های تکلیفی)

ب-روش های مدیریت پروژه 1

ج--روش های مدیریت پروژه2

د-پروژه های موردی مدیریت1

ه- پروژه های موردی مدیریت2

2-آموزش تکنولوژی ساختمان:

الف-علوم ساختمانی

ب-سیستم های تاسیسات ساختمان

ج-فنون ساخت پیشرفته

3-آموزش روش های استفاده از کامپیوتر در مدیریت:

الف-ریاضیات

ب-برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر

ج-کامپیوتر در مدیریت پروژه

توانایی دانش آموختگان:

دانش آموختگان این رشته بر اساس توانایی هایی که در روند آموزش کسب می کنند می تواننددر زمینه های زیر ایفای نقش کنند:

راهبری و سرپرستی دفاتر مشاوره معماری، نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی ، مدیریت و هماهنگی اجرائی پروژه های معماری (تا حد بناهای متوسط) ، همکاری با متخصصین در امور مربوط به برنامه ریزی مجتمع ها درمقیاس های متفاوت

دانشگاه ها و ظرفیت پذیرش آن ها در این رشته:

در حال حاضر دانشگاه تهران(5نفر روزانه و 2نفر شبانه)، دانشگاه تربیت مدرس (7نفر روزانه)و دانشگاه شهید بهشتی(16نفر روزانه) در این رشته اقدام به پذیرش دانشجو می کنند.

نکات پایانی:

این رشته 2گرایش دیگر تکنولوژی معماری و انرژی معماری نیز دارد. که تنها دانشگاه تهران از طریق آزمون سراسری اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در این دو گرایش می کند. ضرایب دروس در آزمون نیز به این شرح است:

تکنولوژی معماری:

1.زبان‌ عمومی وتخصصی(با ضریب2)

‌2.ایستایی و فن ساختمان (با ضریب3)

3.مدیریت‌کارگاهی(با ضریب0)

4.موادومصالح(با ضریب0)

5.سیستمهای ساختمانی در معماری(با ضریب4)

6.طراحی فنی واجزاء ساختمان(با ضریب3)

7.تنظیم شرایط محیطی وتاسیسات ساختمان(با ضریب0)

انرژی معماری:

1.زبان‌ عمومی وتخصصی(با ضریب2)

‌2.ایستایی و فن ساختمان(با ضریب3)

3.مدیریت‌کارگاهی(با ضریب0)

4.موادومصالح(با ضریب0)

5.سیستمهای ساختمانی در معماری(با ضریب0)

6.طراحی فنی واجزاء ساختمان(با ضریب3)

7.تنظیم شرایط محیطی وتاسیسات ساختمان(با ضریب4)

 

 در کنکور86 در این رشته 3463 نفر داوطلب با هم به رقابت پرداختند و از این تعداد 66 نفر پذیرفته شده اند که 20 نفر از پذیرفته شدگان را زنان (30/30 درصد) و 46 نفر دیگر را مردان (70/69 درصد) تشکیل می دهند.